اگر فلش‌مموری شما تا چند ثانیه اول سرسام‌آور سریع است و بعد ناگهان به «لاک‌پشتی» کم‌جان تبدیل می‌شود، مقصر همیشه یک چیز نیست. کنترلرِ ارزان، پر شدن حافظهٔ کش، داغ شدن چیپ، رابط USB قدیمی، فایل‌سیستم ناسازگار یا حتی جعلی بودن فلش می‌تواند سرعت را تا یک‌دهم مقدار ادعایی پایین بیاورد. هر جا گلوگاه در مسیر داده پیدا شود، سرعت می‌افتد. در ادامه، دلایل رایج و راهکارهای واقعی را مرور می‌کنیم.
۱. سخت‌افزار فلش: کنترلر، نوع NAND و حافظهٔ کش
- فلش‌های اقتصادی اغلب از NAND نوع TLC یا QLC با بافر SLC کوچک استفاده می‌کنند؛ وقتی این کش پر شود، سرعت از صدها به زیر ۳۰ MB/s سقوط می‌کند.
- خالی‌کردن یا «تنفس‌دادن» چند دقیقه‌ای به فلش، فرصت می‌دهد کش تخلیه و سرعت موقتاً برگردد.
- کنترلرهای ارزان‌تر از الگوریتم‌های سادهٔ wear-leveling استفاده می‌کنند که در درازمدت باعث افت سرعت می‌شود.
۲. داغ‌شدن چیپ و افت سرعت
- فلش‌های کوچک به‌دلیل نداشتن هیت‌سینک تا ۶۰ °C داغ می‌شوند و کنترلر برای محافظت سرعت را محدود می‌کند.
- خنک‌سازی ساده (مثلاً پک ژل خنک) می‌تواند سرعت را بازگرداند.
- در انتخاب فلش‌های بدنه فلزی دقت کنید؛ انتقال گرمای بهتر، افت سرعت کمتری دارد.
پست علت داغ‌شدن چیپ و افت سرعت را برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.
۳. رابط و استاندارد USB
- USB 2.0 در بهترین حالت تا ۳۰–۴۰ MB/s می‌رود؛ استفاده از پورت USB 3.x سرعت را دو برابر یا بیشتر می‌کند.
- USB 3.2 Gen 1 (۵ Gbps) و Gen 2 (۱۰ Gbps) در عمل تا ۳۰۰–۸۰۰ MB/s را ممکن می‌کنند.
- شکل کانکتور مهم نیست؛ نسخهٔ پروتکل پشت آن تعیین‌کنندهٔ سرعت است. برای درک بهتر مقاله USB-C یا USB-A؟ کدام بهتر است را مطالعه کنید.
۴. فایل‌سیستم و تنظیم نرم‌افزاری
- فرمت FAT32 با بلوک ۵۱۲ بایتی می‌تواند کندی ایجاد کند؛ تغییر به exFAT یا NTFS با اندازهٔ Allocation Unit بزرگ‌تر (مثلاً ۶۴ KB) سرعت را بالا می‌برد.
- پرشدن بیش از ۶۰٪ ظرفیت باعث می‌شود فِرم‌ویر نتواند جای مناسب برای نوشتن پیدا کند.
- fragmentation یا تکه‌تکه شدن فایل‌ها نیز می‌تواند سرعت را تا یک‌سوم کاهش دهد.
۵. جعلی یا معیوب بودن فلش
- فلش‌های تقلبی «۲ TB ده دلاری» معمولاً فقط چند گیگابایت واقعی دارند و باقی را شبیه‌سازی می‌کنند؛ در نتیجه نوشتن فایل‌های بزرگ بسیار کند می‌شود.
- با ابزارهایی مثل H2testw یا F3 حجم واقعی را تست کنید؛ در صورت خطا، فلش را مرجوع کنید.
۶. راهکارهای سریع برای برگرداندن سرعت
- فلش را روی پورت USB 3.x و با کابل کوتاه و باکیفیت وصل کنید.
- قبل از انتقال حجیم، فلش را با exFAT (Allocation Unit 64 KB) فرمت کنید.
- ظرفیت بیش از ۷۰٪ را پر نکنید و فایل‌های قدیمی را منظم پاک یا منتقل کنید.
- در انتقال طولانی هر چند گیگ توقف کوتاه دهید تا کش خالی و دما کاهش یابد.
- از خرید فلش‌های بسیار ارزان با ظرفیت بالا خودداری کنید و سرعت ادعایی را با بنچمارک مستقل بسنجید.
- در صورت کندی مداوم، عملکرد فلش را روی سیستم یا پورت دیگر تست کنید؛ ممکن است درایور یا منبع تغذیهٔ پورت مشکل داشته باشد.
جمع‌بندی
کندی فلش‌مموری یعنی یکی از بخش‌ها یا تنظیمات تبدیل به «گلوگاه» شده است. با انتخاب فلشِ دارای کش بزرگ و NAND سریع، استفاده از رابط USB 3.2، خنک نگه‌داشتن، فرمت مناسب و مدیریت ظرفیت، می‌توانید سرعت واقعی را حفظ کنید و از افت ناگهانی جلوگیری نمایید.
ارسال نظر