فعال میباشدبررسی تخصصی
بررسی لپ‌تاپ MSI Raider GE68 HX
تغییر طراحی کامل!
شرکت MSI طراحی لپ‌تاپ ۱۷ اینچی GE78 را برای مدل کوچک‌تر ۱۶ اینچی GE68 به‌کار گرفته و آن را توسعه داده است. این ظاهر جدید ممکن است برای همه جذاب نباشد، اما عملکرد این دستگاه با در اختیار داشتن برخی از سریع‌ترین پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک موجود در بازار لپ‌تاپ‌های گیمینگ سال ۲۰۲۳ بسیار تحسین‌برانگیز است.
مدل GE68HX جانشین مستقیم GE67HX از سال گذشته محسوب می‌شود و هم از نظر سخت‌افزار داخلی و هم از نظر طراحی بدنه به‌روزرسانی شده است. به جز استفاده از پردازنده‌های نسل سیزدهم Intel Raptor Lake-HX و کارت‌های گرافیک Nvidia سری Ada Lovelace که جایگزین نسل دوازدهم Alder Lake-HX و سری Ampere شده‌اند، این مدل جدید دارای نمایشگری بزرگ‌تر با نسبت تصویر ۱۶:۱۰ و اندازه ۱۶ اینچ است که جایگزین نمایشگر قدیمی‌تر ۱۵.۶ اینچی با نسبت تصویر ۱۶:۹ شده است.
نسخه‌های پیشرفته‌تر این لپ تاپ شامل پردازنده Core i9-13980HX، کارت گرافیک RTX 4090 و نمایشگر ۱۴۴۰p با نرخ ۲۴۰ هرتز هستند که قیمت آن‌ها بالاتر است.
از رقبای اصلی GE68HX می‌توان به لپ‌تاپ‌های گیمینگ ۱۶ اینچی با سطح عملکرد بالا اشاره کرد مانند:
- HP Omen 16
- Alienware m16 R1
- Lenovo Legion Slim 7i 16 Gen 8
- Asus ROG Zephyrus M16
بدنه – بزرگ‌تر از گذشته
شاسی دستگاه را می‌توان نسخه کوچک‌شده‌ای از Raider GE78HX دانست. نوار LED پیکسلی در قسمت جلویی جایگزین نورپردازی پیوسته مدل سال گذشته شده و طراحی قسمت پشتی با تریم‌های براق به رنگ قرمز و طلایی حالتی خاص و متمایز پیدا کرده است. یکی از اهداف لپ تاپ MSI در سال جاری، طراحی‌های جذاب‌تر و چشم‌نوازتر در مقابل ظاهر مینیمال و تکراری مشکی‌رنگ لپ‌تاپ‌های امروزی بوده که به‌خوبی در این مدل تحقق یافته است. ظاهر GE68HX قطعاً متفاوت و قابل‌تشخیص از دیگر لپ‌تاپ‌های گیمینگ بازار است.
استحکام بدنه حتی با وجود طراحی منحنی و قطعات غیر یکپارچه، بسیار عالی است. فشار دادن ناحیه وسط کیبورد یا پیچاندن گوشه‌ها منجر به خم شدن قابل‌توجه یا صدای جیرجیر نمی‌شود. لولاهای بزرگ‌تر و مستحکم‌تر نسبت به GE67HX نیز حس بهتری از دوام و ماندگاری را منتقل می‌کنند.
این مدل جدید هم از نظر ابعاد و هم وزن، بزرگ‌تر و سنگین‌تر از GE67HX است که در جدول مقایسه اندازه‌ها نیز به‌وضوح مشخص است. در واقع، GE68HX یکی از بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین لپ‌تاپ‌های ۱۶ اینچی گیمینگ موجود در بازار به شمار می‌رود.
درگاه‌ها و اتصالات لپ تاپ
پورت‌های ورودی و خروجی این مدل نسبت به GE67HX کمی تغییر یافته‌اند. در مدل سال گذشته سه پورت USB-A و دو پورت USB-C وجود داشت، اما در GE68HX دو پورت USB-A و سه پورت USB-C تعبیه شده است. هر سه پورت USB-C از DisplayPort پشتیبانی می‌کنند، اما فقط پورت واقع در لبه سمت چپ از Thunderbolt 4 نیز پشتیبانی می‌کند.
نکته عجیب اینجاست که MSI قفل امنیتی Kensington را از طراحی امسال حذف کرده و برخلاف Alienware m16 R1، پورت mini-DisplayPort نیز در این مدل وجود ندارد.
کارت‌خوان SD
درگاه کارت SD در این دستگاه به‌طور کامل کارت را در خود جای نمی‌دهد و چند میلی‌متر از آن بیرون می‌ماند. همچنین، مکانیزم فنری برای بیرون آمدن خودکار کارت وجود ندارد.
سرعت این کارت‌خوان برای یک لپ‌تاپ گیمینگ کمی پایین است. برای مثال، انتقال ۱ گیگابایت تصویر از کارت UHS-II ما به دسکتاپ حدود ۱۲ ثانیه طول کشید، در حالی که همین تست روی Alienware m16 R1 بیش از دو برابر سریع‌تر بود.
ارتباطات بی‌سیم
در این لپ‌تاپ، ماژول Intel AX211 به صورت پیش‌فرض وجود دارد که از Wi-Fi 6E و بلوتوث ۵.۳ پشتیبانی می‌کند. در زمان تست با شبکه ۶ گیگاهرتزی AXE11000، هیچ مشکلی در اتصال یا پایداری شبکه مشاهده نشد.
وبکم با تغییرات کوچک اما مهم
با اینکه وضوح تصویر وبکم همچنان ۲ مگاپیکسل باقی مانده، اما چند تغییر در طراحی آن صورت گرفته است.
اول، درپوش لنز حالا به صورت یک اسلایدر فیزیکی کنار دوربین طراحی شده، برخلاف مدل قبلی که کلید الکترونیکی در صفحه‌کلید برای این منظور در نظر گرفته شده بود.
دوم، یک سنسور مادون قرمز (IR) نیز در وبکم جدید تعبیه شده که از ورود چهره (Windows Hello) پشتیبانی می‌کند.
نگهداری و تعمیرات لپ تاپ ام اس آی
متأسفانه، تعمیر یا ارتقای لپ‌تاپ‌های MSI به مرور زمان دشوارتر شده است.
پوشش زیرین دستگاه با ۱۳ پیچ فیلیپس بسته شده که یکی از آن‌ها زیر برچسب ضد دستکاری قرار دارد؛ این اقدام برای منصرف‌کردن کاربران از باز کردن دستگاه است.
مشکل اصلی در قلاب‌های پلاستیکی در لبه‌ها است که زاویه‌دار و بسیار محکم به بدنه چفت شده‌اند، به ویژه در قسمت پشتی. جدا کردن آن‌ها دشوار است و نصب دوباره‌شان حتی سخت‌تر.
پس از خرید لپ تاپ و باز کردن پنل پایینی، کاربران به صورت مستقیم به این اجزا دسترسی دارند:
- دو جایگاه M.2 برای حافظه SSD
- دو اسلات رم DDR5 از نوع SODIMM
- ماژول وای‌فای و باتری
لوازم جانبی و گارانتی
در جعبه فروش این لپ‌تاپ، علاوه بر آداپتور برق و دفترچه راهنما، یک دستمال پاک‌کننده نمایشگر نیز قرار دارد.
گارانتی این محصول در آمریکا یک ساله و محدود است.
کیبورد ام اس آی
در مدل GE68HX طراحی صفحه‌کلید به‌روزرسانی شده است. اکنون نام‌پد عددی (Numpad) به صورت یکپارچه اضافه شده و دکمه‌های Ctrl و Fn دیگر فشرده و چسبیده به هم نیستند.
اما نکته منفی اینجاست که برای جا دادن نام‌پد، کلیدهای جهت‌نما (Arrow Keys) کوچک‌تر شده‌اند.
در مجموع، بازخورد کلیدها بسیار خوب است؛ فشرده‌سازی یکنواخت و محکم، مخصوصاً در کلیدهای QWERTY. کلیدهای Space و Enter صدای بلندتری دارند که حس فشردن رضایت‌بخش‌تری به کاربر می‌دهد.
تاچ‌پد ام اس آی
اندازه Clickpad به‌طور قابل توجهی بزرگ‌تر شده؛ از 10.5 در 6.5 سانتی‌متر در مدل GE67HX به 13 در 8.3 سانتی‌متر در مدل GE68HX رسیده است.
سطح آن بسیار روان و پاسخ‌گو است و حتی در سرعت‌های پایین نیز دچار چسبندگی نمی‌شود. عملکرد کلیک هم خوب است، اما بازخورد کلیک در تمام نقاط یکنواخت نیست؛ قسمت وسط احساس کلیک‌پذیرتری دارد، در حالی که گوشه‌های پایینی نرم‌تر و کم‌عمق‌تر عمل می‌کنند.
نمایشگر – رنگ‌های ضعیف
لپ‌تاپ Raider GE68HX با دو نوع پنل نمایشگر عرضه می‌شود.
- 2560 × 1600، نرخ تازه‌سازی 240 هرتز، پوشش 100٪ DCI-P3، زمان پاسخ 3 میلی‌ثانیه، IPS
- 1920 × 1200، نرخ تازه‌سازی 144 هرتز، پوشش رنگی 60٪ sRGB، زمان پاسخ 11 میلی‌ثانیه، IPS ← (پنل بررسی‌شده)
گزینه‌ی 144 هرتزی به دلیل پوشش رنگی محدودتر و زمان پاسخ‌دهی بالا توصیه نمی‌شود؛ چرا که منجر به پدیده Ghosting بیشتر می‌شود. حتی اگر کار گرافیکی خاصی انجام ندهید، رنگ‌های سطحی و کم‌عمق این پنل آزاردهنده است. این نوع پنل بیشتر مناسب لپ‌تاپ‌های ارزان‌قیمت مانند MSI Pulse 17 است که در آن‌ها طیف رنگ محدود طبیعی است.
همچنین باید توجه داشت که در هیچ‌یک از مدل‌های فعلی GE68HX، فناوری G-Sync وجود ندارد.
نمایشگر – کالیبراسیون و دقت رنگ
نمایشگر این لپ‌تاپ به صورت پیش‌فرض کالیبره‌شده نیست، اما دقت رنگ اولیه آن قابل‌قبول است. ما با استفاده از دستگاه X-Rite Colorimeter نمایشگر را کالیبره کردیم و نتایج بهبود یافت:
- مقدار DeltaE میانگین در مقیاس خاکستری از ۳.۳ به ۲.۰ رسید.
- مقدار DeltaE میانگین در رنگ‌ها نیز از ۴.۶ به ۲.۰۴ کاهش یافت.
با این حال، به دلیل پوشش رنگی محدود این پنل، رنگ‌ها در سطوح اشباع بالاتر همچنان از دقت کافی برخوردار نیستند. به‌ویژه رنگ آبی که مایل به بنفش دیده می‌شود و این مشکل با هیچ کالیبراسیونی به‌طور کامل حل نمی‌شود.
فایل پروفایل رنگی (ICM) ما در بالا برای دانلود رایگان قرار دارد.
زمان پاسخ‌دهی نمایشگر
زمان پاسخ‌دهی نمایشگر نشان می‌دهد که پنل چقدر سریع می‌تواند از یک رنگ به رنگ دیگر تغییر کند.
زمان پاسخ‌دهی پایین می‌تواند باعث تاری تصاویر متحرک یا پدیده ghosting شود. گیمرهایی که بازی‌های سریع سه‌بعدی انجام می‌دهند باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
سوسو زدن صفحه یا PWM
برخی لپ‌تاپ‌ها برای کاهش روشنایی نمایشگر از فناوری PWM (مدولاسیون پهنای پالس) استفاده می‌کنند؛ یعنی نور پس‌زمینه با سرعت بالا روشن و خاموش می‌شود. اگر این فرکانس خیلی پایین باشد، کاربرانی با چشم‌های حساس ممکن است دچار سردرد یا خستگی چشم شوند.
در این لپ‌تاپ هیچ‌گونه سوسو زدن یا PWM شناسایی نشده است.
برای مقایسه:
حدود ۵۳٪ از دستگاه‌های بررسی‌شده از PWM برای تنظیم نور استفاده نمی‌کنند. در مواردی که PWM تشخیص داده شده، میانگین فرکانس آن ۸۴۲۱ هرتز بوده (کمترین ۵ هرتز، بیشترین ۳۴۳۵۰۰ هرتز).
روشنایی نمایشگر
حداکثر روشنایی ۳۰۰ نیت در این مدل در حد نرمال برای لپ‌تاپ‌های گیمینگ است. در محیط‌های بیرونی یا نور مستقیم خورشید، رنگ‌ها کمرنگ و بی‌روح خواهند شد. اگر به استفاده بیرونی اهمیت می‌دهید، پیشنهاد می‌شود به مدل‌هایی مانند Zephyrus M16 با روشنایی دوبرابر فکر کنید.
پردازنده با قدرت و پایداری بالا
عملکرد پردازنده و پایداری فرکانس‌ها در این مدل بسیار عالی است:
- نتایج به دست آمده بین ۵ تا ۱۰ درصد سریع‌تر از میانگین عملکرد Core i9-13950HX در دیتابیس ما است.
- تقریباً دو برابر سریع‌تر از Core i7-13700H است که در اکثر لپ‌تاپ‌های گیمینگ رایج دیده می‌شود.
این پردازنده یکی از سریع‌ترین مدل‌های موبایلی فعلی در بازار است و رقیب اصلی Ryzen 9 7945HX (معماری Zen 4) محسوب می‌شود.
ارتقاء به مدل گران‌تر Core i9-13980HX فقط حدود ۵٪ افزایش عملکرد خواهد داشت (بر اساس تجربه ما در Alienware m18 R1)، بنابراین پیشنهاد می‌شود برای صرفه‌جویی در هزینه، همان Core i9-13950HX را انتخاب کنید.
عملکرد کلی سیستم
نتایج تست‌های PCMark نشان می‌دهد که عملکرد کلی این لپ‌تاپ در حد سایر لپ‌تاپ‌های ۱۶ اینچی گیمینگ مانند Alienware m16 R1 و Lenovo Legion Slim 7i 16 است، با تفاوت‌هایی در حد چند درصد.
در طول تست، هیچ مشکلی در بیدار شدن از خواب سیستم یا مشکلات دیگر مشاهده نشد.
حافظه ذخیره‌سازی لپ تاپ
PM9B1 در خواندن ترتیبی به سرعتی در حدود ۳۶۰۰ مگابایت در ثانیه می‌رسد، در حالی که PM9A1 به حدود ۷۰۰۰ مگابایت در ثانیه می‌رسد — یعنی تقریباً دو برابر سریع‌تر.
با این حال، عملکرد کلی SSD پایدار بوده و خبری از افت سرعت یا داغ شدن نیست.
عملکرد GPU
کارت گرافیک در این مدل عملکرد خوبی دارد و بالاتر از میانگین لپ‌تاپ‌های مشابه با همین GPU در پایگاه داده ما ظاهر شده است.
افزایش سطح به مدل‌های دیگر چنین تأثیراتی دارد:
- RTX 4070: افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصد
- RTX 4080: افزایش ۶۰ تا ۸۰ درصد
- RTX 4090: افزایش ۸۰ تا ۱۰۰ درصد
بیشترین تفاوت عملکرد بین RTX 4070 و 4080 مشاهده می‌شود.
نکته آزاردهنده این است که نرم‌افزار MSI Center به طور خودکار به حالت Extreme Performance تغییر می‌یابد وقتی که بنچمارک‌هایی مانند 3DMark شناسایی می‌شوند. متأسفانه راه آسانی برای غیرفعال کردن این رفتار وجود ندارد و این موضوع اختیار را از کاربر سلب می‌کند. این سوئیچ خودکار هنگام اجرای بازی‌ها رخ نمی‌دهد.
فعال‌سازی Cooler Boost تأثیر خاصی بر عملکرد CPU یا GPU ندارد (طبق نتایج Fire Strike). بنابراین این ویژگی بیشتر برای کاهش دما مفید است و برای افزایش عملکرد ضروری نیست.
عملکرد گیمینگ
تمامی بازی‌های تست شده با تنظیمات گرافیکی حداکثری در رزولوشن 1080p به خوبی اجرا شدند.
با این حال، بازی‌های جدید و سنگین‌تر مانند Ratchet and Clank: Rift Apart ممکن است زیر ۶۰ فریم بر ثانیه اجرا شوند. در چنین مواردی، کاهش تنظیمات یا استفاده از DLSS توصیه می‌شود — به ویژه چون نمایشگر دستگاه از G-Sync پشتیبانی نمی‌کند.
نویز سیستم – حالت Balanced توصیه می‌شود
صدای فن‌ها ترکیبی از نکات مثبت و منفی دارد. دو فن داخلی به بار گرافیکی نمایشگر بسیار حساس هستند و هنگام اجرای برنامه یا وب‌گردی نیز به سرعت افزایش می‌یابند — حتی در پروفایل Balanced.
در حالت Silent نیز نویز شنیده می‌شود، اما شدت و تغییرات آن کمتر است. هنگام مرور اینترنت یا تماشای ویدیو حتی در حالت Silent، می‌توان انتظار صدایی در بازه 25 تا 38 دسی‌بل (dB(A)) داشت.
نویز فن در هنگام بازی به پروفایل قدرت انتخاب‌شده بستگی دارد:
- Witcher 3 در حالت Balanced: 46.2 dB(A)
- Witcher 3 در حالت Extreme Performance: 57 dB(A)
- Cooler Boost فعال: 60.1 dB(A) ← یکی از پر سر و صداترین لپ‌تاپ‌های 16 اینچی گیمینگ
خوشبختانه، تفاوت عملکرد گرافیکی بین حالت Balanced و Extreme بسیار ناچیز است، بنابراین تنها در صورتی استفاده از Extreme یا Cooler Boost توصیه می‌شود که دمای کمتر یا اورکلاک کردن دستی برایتان اهمیت دارد.
دمای لپ تاپ
پراکندگی حرارت در این لپ‌تاپ متقارن است و این نتیجه طراحی سیستم خنک‌کننده آن است. مرکز کیبورد در داغ‌ترین حالت به ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. بنابراین، فن‌های پرصداتر و بدنه ضخیم‌تر GE68HX از این نظر به نفع MSI تمام شده است.
تست فشار لپ تاپ
در تست Prime95:
- پردازنده ابتدا تا 4.1 گیگاهرتز و 183 وات بوست می‌زند
- سپس در چند ثانیه به 3.6 گیگاهرتز، 134 وات و 93 درجه سانتی‌گراد پایدار می‌شود
این در حالی است که مدل سال گذشته با پردازنده Core i7-12800HX تنها به ۵۵ وات می‌رسید؛ نشان‌دهنده مصرف انرژی بالاتر نسل جدید است.
در بازی Witcher 3: - فرکانس GPU در حالت Balanced روی 2475 مگاهرتز و دما روی 84 درجه تثبیت می‌شود
- در حالت Extreme Performance فرکانس اندکی به 2490 مگاهرتز افزایش می‌یابد
- در صورت فعال بودن Cooler Boost، دمای GPU به 70 درجه یا حتی 63 درجه کاهش می‌یابد
نتیجه: اجرای بازی در حالت Balanced توصیه می‌شود؛ چون تفاوت عملکردی کم اما تفاوت نویز فن بسیار زیاد است. برخلاف سری‌هایی مثل Asus Zephyrus که تفاوت بین پروفایل‌ها بیشتر است.
مصرف انرژی لپ تاپ
مصرف انرژی در حالت بیکار (idle) در دسکتاپ تقریباً با مدل سال گذشته برابر است. اگر لپ‌تاپ در حالت iGPU و بدون نورپردازی LED قرار گیرد، می‌توان تا ۸ وات کمتر از حالت dGPU با LEDهای روشن مصرف داشت.
در مقابل، اجرای تست پردازشی Prime95 در این مدل ۲۱ درصد انرژی بیشتر مصرف می‌کند، اما در عوض افزایش عملکرد چندرشته‌ای بین ۳۵ تا ۴۰ درصد دارد.
در تست استرس ترکیبی Prime95 و FurMark، حداکثر توان مصرفی لحظه‌ای ۳۶۵ وات ثبت شد — که توسط آداپتور ۲۸۰ واتی (ابعاد: حدود ۱۸ × ۸.۵ × ۳.۵ سانتی‌متر) تأمین می‌شود. پس از چند ثانیه، مصرف به حدود ۲۰۴ وات پایدار می‌رسد. برخلاف Razer، MSI هنوز از فناوری GaN برای شارژ سریع و سبک‌تر استفاده نکرده است.
عمر باتری لپ تاپ
باتری این مدل با ظرفیت ۹۹.۹ وات‌ساعت، در حداکثر مقدار مجاز قانونی قرار دارد. این ظرفیت باعث شده عمر باتری آن در نوع خود بسیار خوب باشد:
در استفاده واقعی مانند مرور وب با WLAN در حالت Balanced و فعال بودن iGPU، عمر باتری حدود ۶.۵ ساعت بود — که یکی از بهترین عملکردها بین لپ‌تاپ‌های گیمینگ ۱۶ اینچی به شمار می‌آید.
اما زمان شارژ از صفر تا صد نسبتاً کند است و حدود ۲.۵ ساعت طول می‌کشد، در حالی که بسیاری از لپ‌تاپ‌های دیگر این کار را در ۱.۵ ساعت انجام می‌دهند.
همچنین، هیچ یک از آداپتورهای USB-C ما نتوانستند لپ‌تاپ را از طریق پورت‌های USB-C شارژ کنند — با اینکه MSI پشتیبانی از Power Delivery را تبلیغ کرده است.
جمع‌بندی
در حالی که رویکرد متفاوت MSI در طراحی گیمینگ را تحسین می‌کنیم، معتقدیم این تغییرات نباید به قیمت کاهش دسترسی کاربران به خدمات و ارتقا تمام شود.
بدنه GE68HX سخت‌تر باز می‌شود و این برای کاربران گیمینگ — که معمولاً خودشان رم یا SSD اضافه می‌کنند — نکته‌ی منفی مهمی است.
از طرف دیگر، طراحی جدید ضخیم‌تر و سنگین‌تر از مدل قبلی یعنی GE67HX است که ظاهر ساده‌تری داشت؛ این موضوع ممکن است برای بسیاری از کاربران خوشایند نباشد.
البته مزایایی هم در شاسی جدید وجود دارد:
- لولاها قوی‌تر شده‌اند و ساختار کلی همچنان مستحکم است
- دمای پردازنده در مقایسه با GE67HX کمتر است که برای اورکلاک مفید است
- عملکرد حتی با تنظیمات پیش‌فرض نیز کمی بهتر از حد انتظار است
- تاچ‌پد بزرگ‌تر و نام‌پد جدید ممکن است برای استفاده‌های غیرگیمینگ نیز مفید باشد
برخی از این مصالحه‌ها مثل نبود G-Sync، دقت پایین رنگ‌های نمایشگر، و استفاده از SSD ضعیف‌تر، برای سری‌های اقتصادی‌تر MSI مثل Sword یا Katana قابل قبول هستند — اما نه برای سری پرچمدار GE.
از طرفی، MSI در زمینه فناوری شارژ نیز عقب مانده؛ شرکت‌هایی مانند Razer با استفاده از شارژرهای GaN جمع‌وجور توان مشابهی ارائه می‌دهند، در حالی که پشتیبانی USB-C در GE68HX عملاً قابل اتکا نیست.
جایگزین‌های پیشنهادی
اگرچه لپ‌تاپ‌هایی مانند Lenovo Legion Slim 7i 16 Gen 8، Asus ROG Zephyrus M16 یا Razer Blade 16 همیشه از پردازنده‌های HX استفاده نمی‌کنند، اما:
- بسیار سبک‌تر و قابل‌حمل‌تر هستند
- در کنار GPUهای مشابه، نمایشگرهای با کیفیت بهتری نیز ارائه می‌دهند
نویسنده: باران
تاریخ: 1404/03/18
نظرات کاربران
ارسال نظر